تسنیم | «بازنگری مزد ۹۹ کارگران»| عمق فاجعه در سُفره کارگران به‌روایت آمار/ سقوط ۲.۵برابری قدرت خرید کارگران در ۷ سال علی‌رغم رشد ۴.۵برابری مزد
توسط
مقایسه دستمزد کارگران در سال ۹۲ و ۹۹ به‌همراه قیمت کالاها در این دو سال نشان می‌دهد علی‌رغم رشد ۴.۵برابری مزد کارگران طی این ۷سال، قدرت خرید آنها ۲.۵برابر کم شد و فاصله مزد با سبد معیشت از ۱.۲میلیون تومان در سال ۹۲ به ۳.۲میلیون در سال ۹۹ رسید.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، حال و روز این روزهای کارگران چندان خوب نیست، دلیلش را باید در افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها در سال جاری و عدم ترمیم دستمزد سال ۹۹ کارگران جست‌وجو کنید، علی‌رغم اینکه دولت با توجه به رشد بی‌سابقه قیمت‌ها و افت شدید قدرت خرید حقوق‌بگیران ثابت، حقوق کارمندان و بازنشستگانش را طی امسال ترمیم کرده، ولی دستمزد کارگران دست نخورده است.
نمایندگان کارگران در شورای‌عالی کار و برخی اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در همین زمینه پیگیری‌هایی را از دولت کرده‌اند تا با برگزاری مجدد جلسات شورای‌عالی کار با دستور کار بازنگری در دستمزد ۹۹ اتفاق خوشایندی را برای کارگران رقم بزنند ولی هنوز به نتیجه نرسیده‌اند.
خبرگزاری تسنیم که خود موضوع ضرورت بازنگری در دستمزد ۹۹ کارگران را کلید زده و پیگیری کرده است، در این گزارش با مقایسه قدرت خرید دستمزد کارگران در سال ۹۲ و ۹۹ با توجه به رشد قیمت‌ها طی این ۷ سال، بار دیگر ضرورت بازنگری در دستمزد کارگران را به دولت، وزارت کار و شورای‌عالی کار گوشزد می‌کند.
* قدرت خرید کارگران با توجه به مزدشان در ۷ سال اخیر چقدر کم شده است؟
مجموع دریافتی یک کارگر متأهل با دو فرزند و بدون سابقه کار در سال ۱۳۹۲ بالغ‌بر ۶۵۶ هزار و ۱۲۵ تومان بوده و این رقم برای یک کارگر متأهل با دو فرزند و بدون سابقه کار در سال ۱۳۹۹ به ۲ میلیون و ۹۹۲ هزار و ۵۱۲ تومان رسیده است که رشد ۴.۵برابری را نشان می‌دهد.
این در حالی است که نگاهی به اقلام مصرفی یک خانوار که براساس گزارش بانک مرکزی شامل کالاهای اساسی گوشت گوسفند، گوساله، مرغ و ماهی، برنج، لبنیات، روغن، تخم‌مرغ، حبوبات، چای، قند و شکر و برخی دیگر از اقلام مهم می‌شود، نشان می‌دهد سفره خانوار در ۷ سال گذشته کوچکتر شده است.
در این مدت ۷ساله قیمت گوشت گوسفندی از کیلویی ۲۴ هزار تومان به ۱۳۲ هزار تومان (رشد ۵.۵ برابر)، گوشت مرغ از کیلویی ۶۵۰۰ تومان به ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان (رشد ۳.۱ برابر)، تخم‌مرغ از شانه‌ای ۸۵۰۰ تومان به ۳۱ هزار تومان (رشد ۳.۶ برابر)، گوشت گاو و گوساله از کیلویی ۱۹ هزار تومان به ۱۱۰ هزار تومان (رشد ۵.۷ برابر)، برنج ایرانی از کیلویی ۶۵۰۰ تومان به ۳۰ هزار تومان (رشد ۴.۶ برابر)، چای خارجی از کیلویی ۱۴ هزار تومان به ۹۰ هزار تومان (رشد ۶.۴ برابر)، کره پاستوریزه ۵۰گرمی از ۱۲۰۰ تومان به ۵۴۰۰ تومان (رشد ۴.۵ برابر)، روغن مایع ۸۱۰گرمی از ۴۶۰۰ تومان به ۱۰۶۰۰ تومان (رشد ۲.۳ برابر) و پنیر پاستوریزه ۴۰۰گرمی از ۴۰۰۰ تومان به ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان (رشد ۳.۹ برابر) افزایش پیدا کرده است.
* کمبود ۱.۲میلیون‌تومانی حقوق کارگر با سبد معیشت در سال ۹۲
بر اساس این گزارش متوسط هزینه ماهانه یک خانواده چهارنفره در سال ۱۳۹۲ فقط برای اقلام خوراکی بیش از ۶۹۰ هزار تومان بوده که با اضافه کردن هزینه مسکن، حمل‌ونقل، ارتباطات، پوشاک، بهداشت و درمان، آموزش، تفریحات و سرگرمی و دخانیات به آن به رقمی در حدود یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار تومان می‌رسیده است، بنابراین فاصله هزینه سبد معیشت تا دستمزد ماهانه کارگران در سال ۹۲ حدود یک‌میلیون و ۲۴۳ هزار تومان بوده است.
این میزان در سال ۱۳۹۹ با این مبنا که سرانه مصرف سالانه گوشت قرمز در ایران برای هر نفر ۱۱۴۰ گرم، گوشت سفید ۱۹۲۰ گرم، لبنیات ۷۵۰۰ گرم، برنج ۲۹۰۰ گرم، روغن ۱۱۰۰ گرم و قند و شکر ۱۲۰۰ گرم است، باتوجه به متوسط قیمت هر کیلو گوشت قرمز ۱۲۰ هزار تومان، گوشت سفید (مرغ و ماهی) ۳۰ هزار تومان، برنج ۳۰ هزار تومان، روغن ۱۲ هزار تومان، قند و شکر ۱۰ هزار تومان و لبنیات ۶۸۰۰ تومان است، هزینه مصرف هر ماه یک خانواده چهارنفره برای این چند قلم ماده غذایی برابر با یک‌میلیون و ۴۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان بوده است اما محاسبه مجموع هزینه‌های ماهانه این خانوار بر اساس جدول «هزینه‌های اقلام خوراکی سبد معیشت خانوار براساس قیمت کالاها در دی ۱۳۹۹» بالغ‌بر ۲میلیون و ۲۹۸ هزار تومان می‌شود.
* هزینه سبد معیشت کارگران در سال ۹۹ بیش از ۶.۲میلیون تومان شد/ فاصله ۳.۲میلیونی مزد با سبد معیشت
البته به این سبد معیشت باید هزینه مسکن، حمل‌ونقل، ارتباطات، سوخت، پوشاک، بهداشت و درمان، آموزش، تفریحات و سرگرمی، دخانیات و… را نیز افزود که طبق محاسبه کارگروه دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار در زمستان ۱۳۹۸ به رقمی بالغ‌بر ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان رسیده بود. در حالی که افزایش چند نوبت قیمت کالاها در سال ۹۹ همه آن معادلات را به هم زده است و در زمان حاضر یک خانوار کارگری با درآمد ماهانه حدود سه میلیون تومان که ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان آن فقط هزینه خوراک اعضای خانوار می‌شود باید هر ماه با در نظر گرفتن حداقل هزینه‌کرد برای دیگر اقلام مصرفی خود ازجمله اجاره‌بها حدود یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، حمل‌ونقل ۴۵۰ هزار تومان، ارتباطات ۱۵۰ هزار تومان، پوشاک ۷۰۰ هزار تومان، آموزش ۳۵۰ هزار تومان، بهداشت و درمان ۶۰۰ هزار تومان و سرگرمی ۲۰۰ هزار تومان پرداخت کند که این پرداختی‌ها مجموع هزینه‌های ماهانه را به رقمی در حدود ۶ میلیون و ۲۴۸ هزار تومان می‌رساند.
گفتنی است این رقم بدون در نظر گرفتن هزینه‌های بروز بیماری برای یکی از اعضای خانواده و نیاز به بستری شدن در بیمارستان، مسافرت برون‌شهری، خرید وسایل و اثاثیه جدید، هزینه‌کرد برای هرگونه خرابی و تعمیر لوازم خانگی و ساختمان مسکونی، خودرو و… است، درواقع چنانچه یک خانواده ۴نفره با رعایت حداقل‌ها و پرهیز از هرگونه خرید و هزینه‌های محاسبه‌نشده در جداول این گزارش، زندگی کند فقط باید ماهانه رقمی بیش از ۶.۲ میلیون تومان خرج کند که ۳.۲ میلیون تومان بیش از دریافتی ماهانه سرپرست خانوار است.
بنابراین مقایسه تفاوت دستمزدها در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که یک خانوار ۴نفره در ۷ سال پیش با اختلاف یک‌میلیون و ۲۴۳ هزار تومانی دستمزد و هزینه‌های زندگی در هرماه و اکنون با اختلاف سه‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی دستمزد و هزینه‌های زندگی در هر ماه باید روزگار بگذراند.
تغییرات قیمت برخی کالاهای اساسی در سبد خانوار
| کالا | دی ۱۳۹۲ | دی ۱۳۹۹ |
| برنج (بسته ۱۰کیلویی) | ۶۵.۰۰۰ | ۳۰۰.۰۰۰ |
| گوشت قرمز (هر کیلو گوسفندی) | ۲۴.۰۰۰ | ۱۳۲.۰۰۰ |
| گوشت قرمز (هر کیلو گوساله) | ۱۹.۰۰۰ | ۱۱۰.۰۰۰ |
| گوشت مرغ (هر کیلو) | ۶.۵۰۰ | ۲۰.۴۰۰ |
| هر شانه ۳۰تایی تخم‌مرغ | ۸.۵۰۰ | ۳۱.۰۰۰ |
| پنیر سفید ۴۰۰گرمی | ۴.۰۰۰ | ۱۵.۶۰۰ |
| ماست ۵۰۰گرمی | ۱.۱۰۰ | ۶.۰۰۰ |
| کره ۵۰گرمی | ۱.۲۰۰ | ۵.۴۰۰ |
| ماهی قزل‌آلا (هر کیلو) | ۹.۸۰۰ | ۴۲.۰۰۰ |
| روغن مایع ۸۱۰گرمی | ۴.۶۰۰ | ۱۰.۶۰۰ |
| حبوبات (عدس، لوبیا، نخود، لپه) متوسط قیمت یک کیلو | ۶.۵۰۰ | ۴۱.۰۰۰ |
| قند و شکر (متوسط هر کیلو) | ۲.۵۰۰ | ۱۰.۰۰۰ |
| چای خارجی (بسته ۵۰۰گرمی) | ۱۴.۰۰۰ | ۹۰.۰۰۰ |
| نان لواش | ۱۶۰ | ۳۰۰ |
| متوسط اجاره‌بهای ماهانه یک خانه ۶۰متری در تهران | ۹۰۰.۰۰۰ | ۴.۵۰۰.۰۰۰ |
*قیمت‌ها به تومان است.
مقایسه حداقل حقوق و دستمزد کارگران در سال ۹۲ و ۹۹
| شرح | ۱۳۹۹ | ۱۳۹۲ |
| حداقل دستمزد روزانه | ۶۳.۶۸۰ | ۱۶.۲۳۸ |
| حداقل دستمزد ماهانه | ۱.۹۱۰.۴۲۷ | ۴۸۷.۱۲۵ |
| حق مسکن ماهانه | ۳۰۰.۰۰۰ | ۱۰.۰۰۰ |
| حق بن نقدی (کمک‌هزینه اقلام مصرفی) | ۴۰۰.۰۰۰ | ۳۵.۰۰۰ |
| حق اولاد (یک فرزند) | ۱۹۱.۱۲۷ | ۶۲.۰۰۰ |
| حق اولاد (دو فرزند) | ۳۸۲.۰۸۵ | ۱۲۴.۰۰۰ |
| حق سنوات روزانه | ۵.۸۳۳ | ۳۰ |
| مجموعه دریافتی افراد مجرد (بدون سابقه کار) | ۲.۶۱۰.۴۲۷ | ۵۳۲.۱۲۵ |
| مجموعه دریافتی افراد متأهل با یک فرزند (بدون سابقه کار) | ۲.۸۰۱.۵۵۴ | ۵۹۴.۱۲۵ |
| مجموعه دریافتی افراد متأهل با دو فرزند (بدون سابقه کار) | ۲.۹۹۲.۵۱۲ | ۶۵۶.۱۲۵ |
*اعداد بر حسب تومان است.
هزینه‌های اقلام خوراکی سبد معیشت خانوار بر اساس قیمت کالاها در دی ۱۳۹۹
| ماده غذایی | سرانه مصرف روزانه (گرم) | هزینه ماهانه هر نفر (تومان) |
| نان | ۳۱۰ | ۱۶.۰۰۰ |
| برنج | ۹۵ | ۹۰.۰۰۰ |
| ماکارونی | ۲۰ | ۷.۶۰۰ |
| حبوبات | ۲۶ | ۳۵.۰۰۰ |
| سیب‌زمینی | ۷۰ | ۱۱.۳۰۰ |
| سبزیجات | ۳۰۰ | ۵۴.۰۰۰ |
| میوه‌جات | ۲۸۰ | ۸۰.۰۰۰ |
| گوشت قرمز | ۳۸ | ۱۳۷.۹۰۰ |
| گوشت سفید | ۶۴ | ۳۸.۴۰۰ |
| تخم‌مرغ | ۳۵ | ۱۹.۰۰۰ |
| لبنیات | ۲۵۰ | ۵۲.۵۰۰ |
| روغن | ۳۵ | ۱۴.۴۰۰ |
| قند و شکر | ۴۰ | ۲۴.۰۰۰ |
| هزینه مصرف ماهانه هر نفر | – | ۵۷۴.۴۵۰ |
تغییرات قیمت برخی اقلام مصرفی در ۷ سال اخیر
| کالا | دی ۱۳۹۲ | دی ۱۳۹۹ |
| شیر پاستوریزه | ۲.۴۰۰ | ۸.۶۰۰ |
| برنج خارجی | ۶.۰۰۰ | ۲۰.۰۰۰ |
| خیار | ۳.۰۰۰ | ۸.۰۰۰ |
| گوجه‌فرنگی | ۲.۷۰۰ | ۱۲.۰۰۰ |
| سیب درختی | ۴.۳۰۰ | ۹.۵۰۰ |
| سیب‌زمینی | ۲.۹۰۰ | ۵.۴۰۰ |
| سبزی تازه | ۲.۴۰۰ | ۷.۰۰۰ |
| پرتقال | ۳.۲۰۰ | ۱۱.۰۰۰ |
| پیاز | ۲.۲۰۰ | ۵.۶۰۰ |
*قیمت‌ها به تومان و بر مبنای هر یک کیلوگرم کالا است.
